FORMA PRAWNA
Zastanawiasz się nad założeniem organizacji non profit, ale nie wiesz jaką formę prawną wybrać?
Pomożemy podjąć Ci kluczową decyzję i doradzimy co będzie dla Ciebie najbardziej korzystne.
Jesteśmy do Twojej dyspozycji!
Osoby, które chcą rozpocząć działalność społeczną i założyć organizację pozarządowa muszą zmierzyć się z dylematem, którą formę prawną działalności wybrać. Przy podejmowaniu tej decyzji warto wziąć pod uwagę intencję, motywy i zasoby założycieli.
Przede wszystkim należy zapoznać się z podobieństwami i różnicami występującymi pomiędzy tymi formami.
Czym jest fundacja?
Fundacja to organizacja pozarządowa, która została powołana w celach społecznie lub gospodarczo użytecznych. Fundację ustanawia fundator w oświadczeniu woli złożonym przed notariuszem albo w testamencie. Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
Cechą charakterystyczną fundacji jest posiadanie majątku, który został przeznaczony przez fundatora na społecznie użyteczny cel. Odpowiedzialność za realizacje celów oraz opiekę nad majątkiem sprawuję zarząd fundacji.
Czym jest stowarzyszenie?
Stowarzyszenie to najogólniej grupa osób, która chce osiągnąć wspólny cel lub rozwijać zainteresowania. Podmiotem działania są członkowie. Najczęściej stowarzyszenie jest tworzone przez grupę ludzi, którzy chcą zwrócić uwagę na jakiś problem społeczny lub wspólnie działać na rzecz konkretnego dobra (np. wesprzeć osoby niepełnosprawne czy pomóc bezdomnym zwierzętom z okolic).
Wyróżniamy dwa typy stowarzyszeń: zwykłe i rejestrowane.
Czym jest stowarzyszenie?
Stowarzyszenie to najogólniej grupa osób, która chce osiągnąć wspólny cel lub rozwijać zainteresowania. Podmiotem działania są członkowie. Najczęściej stowarzyszenie jest tworzone przez grupę ludzi, którzy chcą zwrócić uwagę na jakiś problem społeczny lub wspólnie działać na rzecz konkretnego dobra (np. wesprzeć osoby niepełnosprawne czy pomóc bezdomnym zwierzętom z okolic).
Wyróżniamy dwa typy stowarzyszeń zwykłe i rejestrowane.
Stowarzyszenie zwykłe
Stowarzyszenie zwykłe jest uproszczoną formą stowarzyszenia. Z uwagi na proste zasady tworzenia i rejestracji jest wygodną alternatywą dla osób, które boją się skomplikowanych wymogów formalnych- niezbędnych przy zakładaniu stowarzyszenia rejestrowanego.
Do założenia stowarzyszenia zwykłego są potrzebne minimum trzy osoby, które muszą uchwalić regulamin działalności, wybrać swój zarząd lub przedstawiciela. Po przeprowadzeniu tych czynności muszą złożyć wniosek o wpis do ewidencji stowarzyszeń zwykłych do odpowiedniego wydziału w starostwie powiatowym (np. do wydziału spraw obywatelskich albo wydziału spraw społecznych, w zależności od urzędu).
W przypadku braku zastrzeżeń wobec celu powstania stowarzyszenia ze strony starosty, w ciągu siedmiu dni ma on obowiązek wpisania stowarzyszenia zwykłego do ewidencji. Stowarzyszenie zwykłe nie posiada osobowości prawnej, ale ma możliwość zaciągania zobowiązań. Do źródeł finansowania należą m.in. składki członkowskie czy dotacje.
Stowarzyszenie zwykłe ma też dużo formalnych obowiązków. Musi posiadać numery NIP i REGON oraz prowadzić pełną księgowość, corocznie sporządzać i wysyłać sprawozdania finansowe do Urzędu Skarbowego. Działanie stowarzyszeń zwykłych reguluje ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach.
Stowarzyszenie rejestrowane
Stowarzyszenie wpisane w rejestr to jedna z najczęstszych form prowadzenia działalności przez organizacje pozarządowe w Polsce. Stowarzyszenie rejestrowane w KRS jest powoływane przez co najmniej 7 osób, które mają obowiązek uchwalić statut stowarzyszenia i wybrać zarząd lub komitet założycielski.
Posiada osobowość prawną i może zakładać terenowe jednostki organizacyjne, łączyć się w związki stowarzyszeń, przyjmować w poczet swych członków osoby prawne oraz korzystać z ofiarności publicznej, przyjmować dotacje od organów władzy państwowej i innych instytucji.
Aby utworzyć stowarzyszenie rejestrowane ustawa wymaga zarejestrowania działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Stowarzyszenie rejestrowane
Stowarzyszenie wpisane w rejestr to jedna z najczęstszych form prowadzenia działalności przez organizacje pozarządowe w Polsce. Stowarzyszenie rejestrowane w KRS jest powoływane przez co najmniej 7 osób, które mają obowiązek uchwalić statut stowarzyszenia i wybrać zarząd lub komitet założycielski.
Posiada osobowość prawną i może zakładać terenowe jednostki organizacyjne, łączyć się w związki stowarzyszeń, przyjmować w poczet swych członków osoby prawne oraz korzystać z ofiarności publicznej, przyjmować dotacje od organów władzy państwowej i innych instytucji.
Aby utworzyć stowarzyszenie rejestrowane ustawa wymaga zarejestrowania działalności w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Stowarzyszenie a fundacja
Chociaż cele działalności stowarzyszeń i fundacji mogą być podobne, to różnią się one forma prawną.
Poniżej przedstawione są kluczowe różnice, pomiędzy nimi:
Cel: stowarzyszenie – każdy zgodny z prawem, niezarobkowy; fundacja – zgodny z prawem, społecznie lub gospodarczo użyteczny, niezarobkowy;
Majątek: stowarzyszenie – przy tworzeniu nie jest potrzebny; fundacja – jest podstawą działania, tzw. fundusz założycielski;
Władze: stowarzyszenie – walne zgromadzenie lub zebranie członków, komisja rewizyjna, zarząd; fundacja – zarząd i nieobowiązkowo organ kontroli wewnętrznej.
Do głównych podobieństw należy m.in. kwestia podatków- stowarzyszenia i fundację mają obowiązek płacenia podatku dochodowego od osób prawnych, mają również przywilej korzystania ze zwolnień, jeżeli realizują cele wskazane w ustawie o tym podatku.
O tym, jaką formę prawną działalności wybrać decydują założyciele organizacji, biorąc pod uwagę przede wszystkim to, czym chcą się zajmować. Decyzja ta niesie za sobą szereg następstw o charakterze organizacyjno-prawnym. Dlatego, aby mieć pewność, iż przyjęta forma prawna będzie optymalna dla zamierzonych działań, warto ją skonsultować ze specjalistami.
